Bayburt’un Gizli Tarihi, 1514-1789 Yılları Arasında Sosyal ve Ekonomik Yaşam Haberi
Bayburt Tarih-Kültür ve Edebiyat Derneği (BAYDER), düzenlediği haftalık Kültür Sohbetleri’nde önemli bir konuyu ele aldı: “1514-1789 Yıllarında Bayburt’ta Sosyal, Ekonomik ve Askeri Faaliyetler.” Dr. Erdem Saka’nın sunumuyla gerçekleşen etkinlikte, Bayburt’un bu dönemine ışık tutularak, kentin bilinmeyen yönleri detaylı bir şekilde incelendi.
Tarihçi Erdem Saka, sunumunda Bayburt’un 1514-1789 yılları arasındaki sosyal ve ekonomik yapısını geniş bir perspektiften ele aldı. Tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin o dönemde günümüzden farklı özellikler gösterdiğini belirten Saka, kentin bazı bölgelerinde üzüm bağlarının bulunduğunu vurguladı. Bayburt’taki tarım ve hayvancılığın, Osmanlı Devleti’nin harp ekonomisi politikaları çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti.
Saka, tımar sisteminin Bayburt’a sağladığı faydaların altını çizerek, Bayburt askerlerinin Osmanlı ordusunda farklı cephelerde ve kale muhafızlıklarında görevlendirildiğini anlattı. Özellikle at yetiştiriciliğinin Bayburt’ta önemli bir faaliyet olduğunu ve Osmanlı ordusunun at ihtiyacının bir kısmının bu bölgeden karşılandığını belirtti.
İpek Yolu üzerinde stratejik bir konuma sahip olan Bayburt’un, Trabzon Limanı’na gelen zahire ve mühimmatın sevkiyatında kritik bir rol oynadığını vurgulayan Saka, “Bayburt’un İpek Yolu üzerindeki konumundan kaynaklı Trabzon Limanı’na gelen zahire ve mühimmatın yük hayvanları ile önce Bayburt Kalesi’ne akabinde ise cepheye sevk edilmek üzere Erzurum Kalesi’ne nakleden Bayburtlu nakliyeciler için harp organizasyonu ciddi bir geçim kapısıydı,” dedi.
Tarım ürünleri arasında özellikle bal, yağ, un, buğday ve arpa gibi ürünlerin Bayburt’tan ihraç edildiğini belirten Saka, bu ürünlerin Karadeniz üzerinden İstanbul ve Avrupa limanlarına gönderildiğini aktardı. Bayburt ekonomisinin önemli bir diğer unsurunun ise halı, kilim ve seccade gibi dokumacılık ürünleri olduğunu ve bu ürünlerin yöresel, bölgesel ve uluslararası pazarlarda rağbet gördüğünü tarihi kayıtların doğruladığını söyledi.
Osmanlı Devleti için bazen sınır kenti, bazen de cephe gerisi konumunda bulunan Bayburt’un yüzyıllar boyunca bir askeri hizmet kenti olduğunu ifade eden Saka, Bayburt’taki Semerciler Çarşısı, Demirciler Çarşısı, Kasaplar Çarşısı ve Bakırcılar Çarşısı gibi ticaret merkezlerinin hem yerel halkın hem de İpek Yolu üzerinden seyahat eden tüccar, hacı, gezgin ve göçmenlerin ihtiyaçlarını karşıladığını belirterek sunumunu tamamladı.
BAYDER Başkanı Fatih Dündar, Dr. Erdem Saka’ya değerli sunumundan dolayı teşekkür ederek günün anısına bir teşekkür belgesi takdim etti. Her hafta cuma günleri düzenlenen Kültür Sohbetleri, katılımcıların katkıları, Şair Baki Tosun’un şiir dinletileri, İmdat Sancar, Hasan Kanat, Serdar Eslek ve Uğur Dündar’ın sahne performansları ve koro türküleriyle devam ediyor.
