Global Vodafone Vakfı'ndan yapay zekâ raporu haberi
Global Vodafone Vakfı, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 7 Avrupa ülkesini kapsayan yeni bir rapor yayınladı. “Eğitim Alanında Yapay Zekânın Artan Rolü” adlı rapor, Avrupa genelinde yapay zekâ alanında ciddi bir yetenek açığı olduğunu gösteriyor.
Araştırmaya katılan Tük öğrencilerin %85’i yapay zekânın profesyonel yaşamlarında önemli bir rol oynayacağına inanırken, %39’u okulda yapay zekâ kullanımında akranlarına kıyasla geride kaldığını düşünüyor.
Global Vodafone Vakfı, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 7 Avrupa ülkesini kapsayan“Eğitim Alanında Yapay Zekânın Artan Rolü”adlı yeni bir rapor yayınladı. IPSOS’un 12-17 yaş arası7 binöğrenciyle gerçekleştirdiği anketin sonuçlarına dayanan rapor, Avrupa genelinde yapay zekâ alanında ciddi bir yetenek açığı olduğunu gösteriyor.
Rapora göre, okullarda yapay zekâ kullanımı söz konusu olduğunda, öğrencilerin%27’sigeri kaldığını hissediyor. Düşük gelirli ailelerden gelen öğrenciler ise varlıklı akranlarına kıyasla yapay zekâ yetenek açığı konusunda daha fazla risk altında bulunuyor. Türkiye’deki öğrenciler ise%39oranla bu endişeyi en fazla duyan öğrenciler olarak dikkat çekiyor.
Diğer yandan, ankete katılan öğrencilerin%74’üyapay zekânın profesyonel yaşamlarında önemli bir rol oynayacağına inanıyor. Türkiye’de okuyan öğrencilerin ise bu konuda en güçlü görüşe sahip grup olduğu görülüyor. Türk öğrencilerin%85’iyapay zekânın geleceklerindeki rolüne değinirken,%81’iyapay zekâya erişimi akademik başarıyla ilişkilendiriyor.
Türkiye Vodafone Vakfı Başkanı Hasan Süel,şunları söyledi:
“Yapay zekânın akademik performansı artırma ve öğrenme süreçlerini iyileştirme potansiyeli geniş çapta kabul görüyor, ancak benimsenmesiyle birlikte bazı zorluklar ortaya çıkıyor. Okullar, eğitimciler, STK’lar ve politika yapıcılar, sürekli gelişmekte olan bu alanda bir yol haritası belirleyebilmek için rehberliğe, kapsamlı eğitim programlarına ve sağlam çerçevelere ihtiyaç duyuyor. Global Vodafone Vakfı’nın hazırladığı bu rapor, Avrupa’daki öğrencilerin eğitimde yapay zekâya ilişkin bakış açılarını, karşılaştıkları zorlukları ve beklentilerini ortaya koyuyor. Ayrıca, belirlenen önemli eksiklikleri ve fırsatları ele almak, yapay zekânın sadece bir araç değil, eşitlikçi, etkili ve kapsayıcı bir öğrenim süreci için dönüştürücü bir güce sahip olduğu bir geleceği şekillendirmek için eyleme geçilmesini teşvik ediyor. Yapay zekâ eğitimi konusunda biz de Türkiye’de önemli çalışmalar yapıyoruz.Habitat Derneği ortaklığında başlattığımız ‘Yapay Zekâ Yıldızları’ projesiyle, 11-14 yaş arası ortaokul ve 14-18 yaş arası lise öğrencilerinin yapay zekâ ile buluşmasını sağlıyoruz. Bu öğrencilerimiz, yapay zekâ konusunda çeşitli araçlarla içerik, pilot tasarımlar, prototipler üretebiliyor. Bu projeyle, ilk yılda toplam 35 bin öğrenciye ulaşmayı hedefliyoruz.”
Yeterli kaynak sağlanmıyor
Okullarda yapay zekâ ve dijital araç entegrasyonunun bir dönüm noktasında olduğunu gösteren rapora göre, yapay zekânın potansiyelinin eğitim sektörü tarafından genel olarak kabul edilmesine rağmen sınıflarda henüz tam olarak ya da adil bir şekilde kaynak sağlanmıyor. Düşük gelirli ailelerden gelenler için yapay zekâ bağlantısına ve araçlarına erişimde eşitsizlikler bulunuyor. Avrupa eğitim sektöründe yapay zekâ yeteneklerinde, ilgili içeriklerde ve rehberlik konularında eksiklikler görülüyor. Çocuklar, yapay zekânın yol açabileceği adaletsizlik ve eşitsizlikten endişe duymakla birlikte, bu teknolojinin öğrenmeye sağlayacağı inovatif yaklaşımlar konusunda iyimserliğini koruyor.
Türkiye sonuçları
Raporda Türkiye ile ilgili öne çıkan diğer sonuçlar şöyle:
Türk öğrencilerin%34’ü,yapay zekâyı kişiselleştirilmiş öğrenim yollarının oluşturulması ve planlanması amacıyla kullanıyor. Ayrıca, öğrenme süreçlerine yön vermek için yapay zekâ tarafından oluşturulan interaktif ve uyarlanabilir içerik kullanımının%41ile Türkiye’de son derece yaygın olduğu görülüyor.
Türk öğrencilerin okulda yapay zekâ kullanımı için en fazla desteği aldığı görülüyor. Türk öğrencilerin%67’siöğretmenlerinden,%78’isınıf arkadaşlarından ve%77’siebeveynlerinden yardım alıyor.
Türk öğrencilerin%53’ü,yapay zekâya ilişkin düzenlemelerin öncelikli olarak okullar tarafından belirlendiğini belirtiyor.
Türk öğrencilerin%73’ü, okuldaki performansını iyileştirmek için yapay zekâyı nasıl kullanacağını biliyor ve bu sayede günlük hayatında yapay zekâ kullanımında başarılı oluyor.
Türk öğrencilerin%42’si,yapay zekâ tarafından üretilen cevapları iyileştirmek için doğru ve net bir şekilde formüle edilmiş soru ve komut oluşturma becerisi geliştirmeye öncelik veriyor.
Türk öğrencilerin%52’si,sınavlarda yapay zekâ kullanımına izin verilmesi gerektiğine inanıyor. Bu da yapay zekânın akademik ortamlara entegre edilmesi fikrine karşı açık ve istekli olduklarını vurguluyor.
Yapay zekânın etkileriyle ilgili en fazla endişeyi Türk öğrenciler duyuyor. Türk öğrencilerin%64’üözellikle Deep Fakes ile zorbalığa maruz kalmaktan endişe ediyor.
Türk öğrencilerin%49’u,yapay zekâyı kendi avantajlarına kullanmak için sınıf arkadaşlarından daha az fırsata sahip olmaktan korktuklarını belirtiyor.
Yetkilileri göreve çağırıyor
Global Vodafone Vakfı, “Connecting for Good” stratejisi doğrultusunda yürüttüğü Skills Upload Jr Programı ile Avrupa çapında 9 ülkede kamu kurumları, okullar ve öğrencilerle işbirliği yaparak dijital eğitime bütünsel bir yaklaşım kazandırıyor. Yapay zekâyı eğitime entegre etmek için daha kapsayıcı ve eşitlikçi bir yaklaşıma ihtiyaç olduğuna inanan Vakıf, öğrencilerin yapay zekâyı öğrenip gelecekteki başarılarına yönelik bir araç olarak benimsemesi ve aynı zamanda bu konudaki güvenlik endişelerinin, önyargıların ve eşitsizliklerle ilgili konuların aşılmasını sağlayacak etik yapay zekâ uygulamalarının geliştirilmesi için karar vericileri, eğitimcileri ve teknoloji sağlayıcılarını göreve çağırıyor.
Rapor hakkında
Vodafone Vakfı’nın global toplumsal sorunları çözmek için hayırsever bağışları yenilikçi teknolojiyle birleştirdiği “Connecting for Good” stratejisinin bir parçası olarak yaptırılan araştırma, Eylül ve Kasım 2024 tarihleri arasında Almanya, Birleşik Krallık, Yunanistan, Portekiz, Romanya, İspanya ve Türkiye’de yürütüldü. Çekya ise Ocak 2025’te paralel bir araştırmaya dahil oldu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
