Bayburt’un Kurtuluş Mücadelesi Edebiyatla Anlatıldı Haberi
Bayburt Tarih, Kültür ve Edebiyat Derneği (BAYDER), düzenlediği haftalık kültür sohbetlerinde Bayburt’un düşman işgalinden kurtuluşunun 107. yılını andı. “Edebiyatımızda Kurtuluş” başlıklı sunumu, gazeteci ve edebiyatçı Murat Okutmuş gerçekleştirdi.
Okutmuş, 16 Temmuz 1916 işgal gününden 21 Şubat 1918 kurtuluşuna kadar yaşananları detaylı bir şekilde aktardı. Edebiyatın, özellikle işgal yıllarının acılarından beslendiğini vurgulayan Okutmuş, o dönemin Türk milletinin diriliş mücadelesine sahne olduğunu belirtti. “O dönem, dedelerin ve torunların aynı siperde savaştığı, anlatılması güç bir zaman dilimiydi. Doğal olarak edebiyatımız da bu derin acılardan beslendi,” dedi.
Sunumunda, o dönemde Ermenilerin ön plana çıkarılarak bir Rus seviciliği yapıldığına dikkat çeken Okutmuş, sözlü tarihin Rusların Bayburt ve çevresinden 400’e yakın kadını esir alarak götürdüğünü aktardığını, ancak Konursulu Mercimekoğlu Ali Bey gibi kahramanların bu kadınların çoğunu kurtardığını belirtti. 2023 yazında Tataristan’dan babaannesinin izini süren Varida Gabitova’nın ziyaretinin bu sözlü tarih anlatımlarını doğruladığını ifade eden Okutmuş, “Ruslar da Ermeniler de şehri tahrip etti, savaş hukukunu hiçe sayan vahşetler sergiledi,” şeklinde konuştu.
Kurtuluş kutlamalarının tarihine de değinen Okutmuş, bu kutlamaların bilim ve sanatı teşvik ettiğini, çalışma ve üretme mesajı verdiğini söyledi. Kutlamaların, o dönemin Ortaokul Müdürü Mahmut Kemal Yanbeğ ve Belediye Başkanı Tevfik Çoruh tarafından başlatıldığını, ilk kutlamaların 1938’de Taş Mazağalar önünde yapıldığını belirtti. Gümüşeli Gazetesi’nin haberlerine göre, o dönemde konuşmalar, tören geçişleri, tiyatro gösterileri ve spor etkinlikleri düzenlendiğini aktardı. Bayburt Postası’nın 1953’teki ilk yayınıyla birlikte kutlamaların düzenli olarak haberleştirildiğini ifade etti.
Okutmuş, sunumunda Mahmut Kemal Yanbeğ, Mehmet Hocaoğlu, Osman Okutmuş, Salim Haşlak, Hatice Alptekin, Osman Nuri Sezer, Yahya Akengin, Cazim Gürbüz, Fırat Kızıltuğ, Ahmet Aker, Mahir Adıbeş gibi isimlerin seferberlik ve göç üzerine yazdığı eserlere de değindi. Kurtuluş hakkında birçok şiir yazıldığını, ancak bunların çoğunun edebi değer taşımadığını, içlerinde birkaç şiir sayılabilecek metin bulunduğunu söyledi.
Sunumun ardından, BAYDER Kültür Sohbetleri, Baki Meral, Coşkun Koçhan, İmdat Sancar, Uğur Dündar, Cengiz Acun ve Serdar Eslek’in okuduğu şiirler ve türkülerle sona erdi.
